Tác giả: Luật sư Zhang Zhi Dan, trưởng Chi nhánh Văn phòng luật sư Yingke thành phố Bắc Kinh tại Hà Nội
Hệ thống pháp luật hình sự của Thái Lan và khung pháp lý cơ bản
Hệ thống pháp luật Thái Lan chủ yếu là pháp luật thành văn, nhưng trong các vụ án hình sự, tòa án Thái Lan vẫn tham khảo các án lệ của Tòa án Tối cao như một nguồn tài liệu tham khảo.
Bộ Hình sự Thái Lan (Penal Code, còn gọi là Bộ luật Hình sự) quy định phần lớn các tội phạm và hình phạt, trong đó đa số các tội thuộc loại nhẹ, tuy nhiên, những người phạm tội nghiêm trọng có thể phải đối mặt với hình phạt nặng như tiền phạt, tù giam hoặc thậm chí là tử hình, đặc biệt là đối với những bị cáo không phải là công dân Thái Lan.
Đối với việc phạm tội của tổ chức sẽ bị xử phạt tiền, và nếu đại diện hoặc giám đốc công ty bị chứng minh là có tham gia vào hành vi vi phạm, họ sẽ bị xét xử như là bị cáo đồng phạm và chịu hình phạt tương ứng.
Thái Lan không áp dụng hệ thống bồi thẩm đoàn, các vụ án được xét xử bởi thẩm phán. Quy trình tố tụng tại tòa án theo chế độ đối kháng. Thẩm phán có thể đặt câu hỏi đối với các nhân chứng, nhưng không được chủ động triệu tập nhân chứng. Trong các vụ án hình sự, bên công tố (Viện Kiểm sát) phải chứng minh tội phạm “vượt lên mọi nghi ngờ hợp lý”.
Các tội có thể hòa giải: Thường là những tội phạm giữa cá nhân với nhau, như lừa đảo, phỉ báng và viết séc không có đủ tiền.
Các tội không thể hòa giải: Thường liên quan đến quốc gia, gây rối trật tự công cộng hoặc các tội phạm liên quan đến đạo đức và chính sách công, như giết người và trộm cắp.
Đối với các tội có thể hòa giải, nạn nhân có thể thỏa thuận hòa giải và rút lại vụ án trước khi tòa ra phán quyết. Sau khi hòa giải, công tố viên không thể tiếp tục theo đuổi vụ án.
Đối với các tội không thể hòa giải, nạn nhân cũng có thể thỏa thuận hòa giải và rút lại vụ án trước khi tòa án sơ thẩm đưa ra phán quyết, nhưng công tố viên vẫn có quyền tiếp tục truy tố thay mặt cho nhà nước.
Trừ khi có tình huống đặc biệt, tòa án thường không cho phép công tố viên rút lại hoặc hòa giải các vụ án liên quan đến tội phạm không thể hòa giải.
Hình phạt tại Thái Lan bao gồm năm loại: tử hình, tù giam, tạm giam, tiền phạt và tịch thu tài sản. Mức phạt tiền thường thấp hơn so với chuẩn quốc tế, nhưng số tiền cụ thể phụ thuộc vào tình huống vụ án. Tòa án có quyền tự do quyết định mức án, căn cứ vào mức độ nghiêm trọng của vụ án.
Khởi tố vụ án hình sự
Vụ án hình sự có thể được khởi tố thông qua hai cách sau:
- Khởi tố thông qua cảnh sátSau khi bên nguyên đơn đưa ra cáo buộc với cảnh sát, cảnh sát sẽ bắt đầu điều tra, bao gồm việc thẩm vấn nhân chứng và thu thập chứng cứ.
Nếu thấy cáo buộc có căn cứ, cảnh sát sẽ đưa ra cáo trạng, bị cáo phải nộp đơn biện hộ và có thể yêu cầu bảo lãnh. Nếu cảnh sát muốn giam giữ bị cáo, họ phải yêu cầu tòa án và giải thích lý do.
Sau khi điều tra hoàn tất, cảnh sát sẽ chuyển hồ sơ vụ án cho công tố viên. Công tố viên sẽ xem xét và quyết định có khởi tố vụ án hay không.
Nếu vụ án được khởi tố thành công, vụ án sẽ tiến vào quá trình xét xử tại tòa án, bao gồm việc xem xét chứng cứ, nhân chứng khai báo và xét xử tuyên án.
Bị cáo phải tham dự tất cả các phiên xét xử, bao gồm việc xem xét chứng cứ, nhân chứng khai báo và xét xử tuyên án. Lý lẽ biện hộ của bị cáo sẽ được đưa ra trong phiên xét xử đầu tiên.
2. Khởi tố vụ án hình sự trực tiếp tại tòa án
Bên nguyên đơn có thể khởi tố vụ án hình sự trực tiếp tại tòa án mà không qua cảnh sát hay công tố viên.
Tòa án sẽ tổ chức phiên điều trần ban đầu, nguyên đơn phải cung cấp ít nhất một nhân chứng để chứng minh vụ án có cơ sở để xét xử, nếu không, tòa sẽ bác đơn kiện.
Bị cáo có thể nộp bản tuyên bố bằng văn bản và tài liệu hỗ trợ, hoặc yêu cầu tòa triệu tập thêm nhân chứng.
Bị cáo không cần phải tham dự phiên điều trần điều tra, nhưng có thể nộp tuyên bố và tài liệu hỗ trợ cho tòa.
Ngoài ra, bị cáo có quyền chất vấn nhân chứng của nguyên đơn và yêu cầu tòa triệu tập thêm nhân chứng để tìm cách bác bỏ cáo buộc.
Quy trình tố tụng và xét xử
Tại Bangkok, các vụ án hình sự được xét xử bởi các tòa án cấp dưới khác nhau. Nghi phạm có thể phải ra tòa tại một trong các tòa án sau, tùy thuộc vào nơi bị bắt, nơi cư trú của nghi phạm hoặc nơi vụ án được khởi xướng: Tòa án Hình sự, Tòa án Hình sự Bangkok Nam, Tòa án Hình sự Thonburi hoặc Tòa án tỉnh Minburi.
Tại các tỉnh khác của Thái Lan, các vụ án hình sự thường được xét xử tại tòa án cấp tỉnh (Tòa án Changwat).
Tòa án Thành phố (Tòa án Quận / Tòa án Kwaeng)
Tòa án Thành phố có thẩm quyền xét xử các vụ án hình sự có hình phạt tối đa không quá ba năm tù giam hoặc tiền phạt không quá 60,000 Baht.
Tòa án cấp tỉnh (Tòa án Changwat)
Tòa án cấp tỉnh có thể xét xử tất cả các vụ án hình sự trong khu vực quản lý của mình.
Tòa án Sở hữu trí tuệ và Thương mại quốc tế
Tòa án Sở hữu trí tuệ và Thương mại quốc tế là tòa án chuyên biệt, có thẩm quyền độc quyền trong việc xét xử các vụ án hình sự liên quan đến sở hữu trí tuệ.
Hỗ trợ pháp lý
Nếu bị cáo không ủy quyền luật sư bào chữa và trong trường hợp bị cáo đối mặt với mức án cao nhất là tử hình, hoặc nếu bị cáo dưới 18 tuổi và có yêu cầu, tòa án sẽ chỉ định một luật sư.
Luật sư trợ giúp pháp lý sẽ được tòa án thanh toán phí luật sư, và chi phí này thường rất thấp, được quyết định bởi thẩm phán căn cứ vào mức độ phức tạp của vụ án.
1. Xét xử
Dù vụ án được khởi tố theo hình thức nào, quá trình xét xử sẽ bắt đầu từ phiên điều trần đầu tiên, và vụ án thường mất khoảng một năm để hoàn tất và tuyên án.
Thẩm phán có thể thẩm vấn nhân chứng để làm rõ lời khai, nhưng nhân chứng phải do cả hai bên cung cấp.
2. Xét xử vắng mặt
Nếu bị cáo không có lý do chính đáng vắng mặt, tòa án có thể phát lệnh bắt.
Nếu trong vòng ba tháng bị cáo không bị bắt, tòa án vẫn có thể tiếp tục xét xử, nhưng đối với các vụ án có liên quan đến án tử hình hoặc bị cáo là người chưa thành niên, không được tiến hành xét xử vắng mặt.
Đối với bị cáo là pháp nhân, nếu đại diện không có mặt, tòa án cũng có thể xét xử vắng mặt.
Nếu bị cáo không thuê luật sư bào chữa, tòa án sẽ chỉ định một luật sư trong các trường hợp sau: khi hình phạt cao nhất của vụ án là án tử hình, hoặc khi bị cáo là người dưới 18 tuổi và yêu cầu sự trợ giúp.
Luật sư trợ giúp pháp lý sẽ được tòa án thanh toán phí luật sư, và thường thì chi phí này rất thấp, mức phí sẽ do thẩm phán quyết định dựa trên độ phức tạp của vụ án.
- Kháng cáo
Quyết định của tòa án cấp sơ thẩm có thể được kháng cáo lên tòa án cấp phúc thẩm trong vòng một tháng.
Quy trình kháng cáo chủ yếu dựa trên hồ sơ vụ án từ tòa án sơ thẩm và không tổ chức phiên điều trần (chỉ xét xử bằng văn bản).
Quyết định của tòa án cấp phúc thẩm có thể được kháng cáo lên Tòa án Tối cao trong trường hợp đặc biệt.
Quyền lợi và hạn chế của bị cáo
1. Bảo vệ pháp lý và quyền yêu cầu bảo lãnh
Bị cáo có quyền thuê luật sư và yêu cầu bảo lãnh, tuy nhiên, tòa án có thể từ chối bảo lãnh nếu bị cáo có khả năng trốn thoát hoặc gây nguy hại cho cộng đồng.
Bị cáo không được bảo lãnh sẽ bị giam giữ cho đến khi có phán quyết.
- Hạn chế đặc biệt đối với bị cáo là người nước ngoài
Bị cáo là người nước ngoài thường đối mặt với các hạn chế về việc xuất cảnh.
Nếu bị kết án, bị cáo có thể bị trục xuất và đưa vào danh sách đen của bộ phận di trú, cấm nhập cảnh vào Thái Lan lần nữa.
——————————————————————————————————————————————
Thông báo đặc biệt
Không được phép sao chép bất kỳ nội dung văn bản, hình ảnh, âm thanh và video (nếu có) trong bài viết này khi chưa được ủy quyền. Nếu có nhu cầu chia sẻ hoặc trích dẫn, vui lòng liên hệ với chúng tôi để được ủy quyền, đồng thời phải ghi rõ nguồn và thông tin tác giả khi chia sẻ.
Nội dung của bài viết này chỉ nhằm mục đích trao đổi thông tin và không đại diện cho quan điểm, đề xuất hoặc cơ sở ra quyết định pháp lý của Chi nhánh Văn Phòng Luật sư Ying Ke Thành phố Bắc Kinh tại Hà Nội hoặc Đội ngũ luật sư của văn phòng. Nếu bạn cần hỗ trợ tư vấn pháp lý hoặc phân tích chuyên môn, vui lòng liên hệ với chúng tôi.
Nếu bạn có nhu cầu pháp lý đầu tư vào nước ngoại vui lòng liên hệ với chúng tôi như sau:
Chi nhánh Văn phòng luật sư Yingke thành phố Bắc Kinh tại Hà Nội
Địa chỉ: Lô A1L3-04+05, tòa A1 Dự án Ecolife Capitol, 58 Tố Hữu, phường Mễ Trì, Quận Nam Từ Liêm, Hà Nội
Người liên hệ: Luật sư Zhang Zhi Dan
Điện thoại: +84 859600354（Việt Nam）
Zalo: (+86)13481033546